دلایل منطقی حاکی از آن است که قیمت های نفت خام از الگوهای غیرخطی تبعیت می کند. با این حال پژوهش های که پیش از این صورت گرفته است به منظور بررسی وجود ریشه واحد فرض خطی را لحاظ کرده اند. آزمون های خطی ریشه واحد همچون دیکی فولر تعمیم یافته، فیلیپس پرون و کی پی اس اس برای مدل های خطی ارائه شده اند. این آزمون ها مناسب سری های زمانی غیرخطی نیست. زیرا ممکن است انحراف الگو از حالت خطی را به عنوان انحراف پایدار تصادفی تلقی کنند. هدف این مقاله آزمون ریشه واحد غیرخطی قیمت های نفت خام به طور خاص نفت «برنت» و «وِست تِگزاس اینترمِدیت» در بازه زمانی 2019-2020 به صورت روزانه می باشد. از چند دهه پیش تاکنون کلاس های مختلفی از مدل های غیرخطی ارائه شده است. این مدل ها نسبت به مدل های خطی در سری های زمانی طیف گسترده تری از پویایی ها را معرفی می کنند. نوع ویژه ایی از این مدل ها که مورد توجه اقتصاددانان است مدل های رگرسیون آستانه ای است. در این مدل ها نیز همچون مدل های خطی تحلیل معتبر آماری نیازمند تمیز میان روند قطعی و روند تصادفی بودن فرآیند است. در این پژوهش از آزمون ریشة واحد بیزی برای مدل عمومی دورژیمی غیرخطی خودهمبستگی آستانه ای توجه به شرایط لازم و کافی برای مانایی فرآیندهای مدل عمومی دورژیمی غیرخطی خودهمبستگی آستانه ای برمبنای مقاله پتروسیلی و وولفورد (1984) استفاده شده است. با استفاده از فاصله اعتبار بیزی آزمون ریشه واحد انجام گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که قیمت های نفت خام برنت در هر دو رژیم حاوی ریشه واحد است که با یافته های مشابه برای تولید یا مصرف نفت خام در تطابق است.

هدف این مطالعه بررسی اعتبار نظریه برابری قدرت خرید (PPP) در ایران با استفاده از داده های سالانه طی دوره زمانی 1339 تا 1396 می باشد. معمولاً، از آزمون های ریشه واحد معمولی (مانند ADF) برای آزمون این نظریه استفاده می شود، ولی از آنجایی که در بازار ارز ایران چندین دوره ثبات و چندین دوره شوک شدید وجود دارد، به دلیل وجود چنین رفتار غیرخطی، نمی توان از آزمون های ریشه واحد خطی معمولی برای آزمون تئوری برابری قدرت خرید استفاده نمود. در این راستا، از آزمون ریشه واحد غیرخطی مارکوف سوئیچینگ (MSADF) در کنار آزمون ریشه واحد خطی ADF برای بررسی نظریه برابری قدرت خرید استفاده گردید. نتایج آزمون ADF حاکی از عدم برقراری برابری قدرت خرید است؛ این در حالی است که آزمون MSADF اعتبار این تئوری را در برخی دوره ها در اقتصاد ایران مورد تأیید قرار می دهد. نتیجه به دست آمده از آزمون غیرخطی، قابل انتظار به نظر می رسد، چرا که در اغلب سال ها طی دوره زمانی مورد مطالعه، بازار ارز تحت کنترل دولت قرار داشته است.

به دلیل اهمیت بالای مسیله پایداری مالی دولت در اقتصاد و تاثیر آن بر رشد و ثبات اقتصادی، در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از آزمون ریشه واحد غیرخطی مارکوف سوییچینگ، وضعیت پایداری یا ناپایداری مالی دولت در ایران طی دوره زمانی 1396-1352 مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون های ریشه واحد خطی و غیرخطی، در طی دوره زمانی مورد بررسی، وضعیت مالی دولت در حالت ناپایدار قرار دارد و تفکیک دوره زمانی به رژیم های مختلف اعم از دوره های پرنوسان و کم نوسان، تاثیری بر نتایج به دست آمده ندارد و همواره سیاست مالی دولت، وضعیت ناپایدار را تجربه کرده است. به عبارت دیگر، افزایش بدهی دولت در یک مقطع زمانی معین، در طی زمان از بین نرفته و روی بدهی‫, های سال‫, های آتی انباشت شده است و سیاست‫, های مالی دولت بدون توجه به جبران بدهی‫, های انباشت شده، سیاست انبساطی سمت مخارج یا هزینه ای را افزایش داده است. بنابراین توجه جدی به این مساله و تدوین سیاست مالی به ویژه بودجه ریزی و تقویت راه های بازپرداخت بدهی های دولتی در بلندمدت برای دستیابی به وضعیت پایداری مالی از توصیه های سیاستی تحقیق حاضر برای برنامه ریزان و تصمیم گیران اقتصادی کشور است و انتظار می رود بدون توجه به این ملاحظات، اقتصاد ایران همواره از انباشت بدهی های دولت در طی زمان رنج ببرد و دولت های آینده به جای سیاست گذاری مالی در جهت اهداف و برنامه های پیش رو، به ناچار با مشکلات و مسایل انباشت شده گذشته در قالب بدهی های هنگفت مواجه شوند. ‬, ‬, ‬, ‬,

پژوهشگران در حوزه مدیریت مالی همواره به تمایز میان این که قیمت های سهام می توانند فرآیندهای گام تصادفی (ریشه واحد) باشند یا بازگشتی به میانگین، علاقه نشان داده اند. گام تصادفی به این معناست که شوک های وارده به قیمت سهام اثر دایمی دارند و قیمت ها به مسیر روند قبلی خود بر نمی گردند. در یک بازار کارا بازده سهام را نمی توان بر اساس تغییرات گذشته قیمت پیش بینی کرد. اما ارایه شواهدی مبنی بر وجود ناهنجاری هایی در بازارهای سرمایه توسط پژوهشگران، فرضیه بازار کارا را با تردیدهایی مواجه ساخت. بازگشت به میانگین یکی از این ناهنجاری ها می باشد. هدف این پژوهش، مطالعه وجود پدیده بازگشت به میانگین در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1389-1380 است. در راستای هدف پژوهش، با استفاده از آزمون ریشه واحد (دیکی فولر تعمیم یافته)، وجود پدیده بازگشت به میانگین در شاخص کل قیمت سهام، شاخص قیمت و بازده نقدی سهام، و شاخص پنجاه شرکت برتر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که تغییرات متوالی در شاخص کل قیمت سهام و شاخص پنجاه شرکت برتر از فرآیند گام تصادفی پیروی کرده یا به عبارت بهتر واجد خاصیت بازگشت به میانگین نشان داده نشده اند. ولی در مورد شاخص قیمت و بازده نقدی نتیجه حاصله بیانگر آن است که بجز سطح خطای 1% که خاصیت بازگشت به میانگین تایید نشد، در سایر سطوح خطای 5% و 10% شاخص مذکور از فرآیند گام تصادفی پیروی نکرده و خاصیت بازگشت به میانگین تایید شد. در حالت کلی بورس اوراق بهادار تهران وجود کارایی را در دو شاخص کل و پنجاه شرکت برتر نشان می دهد ولی نتایج شاخص قیمت و بازده نقدی نبود کارایی را در سطح ضعیف بیان می کند.

در ادبیات اقتصادسنجی سری زمانی، نحوه تولید داده ها و مانایی متغیرها از موضوعات مهم در انتخاب مدل و روش تخمین می باشد. فرآیندهای تفاضل پایا و روندپایا از روش های تولید داده می باشند. در تصریح تفاضل پایا( انباشته)، جزء تصادفی سری از فرآیند گام تصادفی پیروی نموده (فرآیند ریشه واحد) که با تفاضل گیری مانا می شود؛ در حالی که در تصریح روندپایا، جزء تصادفی سری از یک فرآیند مانا تبعیت می کند. الگوی تغییرات یک متغیر در مدل گام تصادفی دارای روند(تصادفی) و مدل روندپایا(روند قطعی) بسیار شبیه به یکدیگر است. حقایق آشکارشده نشان از روند صعودی متغیرهای کلان اقتصادی ایران در چند دهه گذشته دارند، که این تغییرات بسیار نزدیک به الگوی تغییرات دو مدل روندپایا و تفاضل پایا می باشد. در کارهای تجربی تمایز بین این دو مدل کار ساده ای نیست و بکارگیری نادرست آزمون ها به نتایج غلط در فرآیند تحقیق منتج می شود. هدف این مقاله بررسی دوباره نحوه انجام آزمون ریشه واحد و شناسایی ماهیت روند(قطعی یا تصادفی) سری های زمانی کلان اقتصادی ایران می باشد. در مرحله نخست آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمیم یافته(ADF) با روش دولادو و همکاران(1990) و همیلتون(1994) انجام یافت، سپس جهت بررسی شکست ساختاری، از آزمون پرون(1989) بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد 4 متغیر از 6 سری زمانی شامل GDP اسمی، ارزش افزوده صنعتی، قیمت های مصرف کننده و حجم پول از فرآیند گام تصادفی با جزء ثابت مثبت (روند تصادفی) پیروی می کنند؛ اما متغیرهای GDP واقعی و شاخص قیمت سهام از فرآیند روندپایا (روند قطعی) تبعیت می نمایند.

ایراد اساسی آزمون های کلاسیک ADF و PP توان آزمو ن پایین در نمونه های کوچک و گسستگی توزیع مجانبی آنهاست. در مقابل، بسیاری از محققین برجسته از آزمون های ریشه واحد بیزی حمایت می کنند. در پژوهش حاضر، آزمون های ریشه واحد بیزی بعنوان جایگزین روش های کلاسیک بررسی شده است. به دلیل ساختار توزیع غیرشرطی داده های مالی نقطه تمرکز این پژوهش تنظیم تابع راستنمایی با توزیع مقیاس ترکیبی نرمال می باشد. بدین منظور داده های روزانه بازده سهام 50 شرکت فعال بورس استفاده شده است. بخاطر احتمال بالای وجود داده های پرت، آزمون ریشه واحد با لحاظ مشاهدات پرت بدون نیاز به ساخت آماره آزمون جدید انجام شده است. نتایج شبیه سازی با الگوریتم نمونه برداری گیبس نشان دهنده احتمال بالایی مانایی است. همچنین، شبیه سازی توزیع پارامتر آزمون ریشه واحد نشان می دهد که رویکرد بیزی نسبت به رویکرد کلاسیک دقیق تر است.

بخش مسکن یکی از بخش های کلیدی ایران است که از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از مسایلی که این بازار با آن مواجه است وجود سفته بازان در این بازار است که منجربه حبابی شدن این بازار و در نتیجه تحمیل هزینه های زیادی بر جامعه می شود. در این راستا تعیین حبابی بودن و تاریخ گذاری حباب های آن و تعیین نوع حباب های موجود از حیث یگانه یا چندگانه بودن می تواند کمک شایانی به سیاست گذاران نماید. با توجه به این مهم هدف مطالعه حاضر بررسی حباب های رخ داده در بازار مسکن (زمین و اجاره بها) و تاریخ گذاری و تعیین نوع یگانه و چندگانه بودن این حباب ها بود. روش مورد استفاده در این مطالعه آزمون های بازگشتی چوله به راست ارایه شده توسط فیلیپس و همکاران (2013) است که با روش های RADF و GSADF شناخته می شوند. نتایج این مطالعه نشان داد که تهران و کلیه مناطق شهری، شهرهای بزرگ، متوسط و کوچک در سال های 1382 تا 1392 در قیمت زمین و اجاره بها، دوره هایی حبابی را تجربه کرده اند؛ که از این میان مهم ترین بازه حبابی، سال های 1386 تا 1387 بوده است. همچنین در سال های 1390 تا 1392 نیز دوره هایی حبابی در قیمت زمین و اجاره بها وجود داشته است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

یکی از دغدغه ‏های اصلی دولت‏ ها و سیاست گذاران، افزایش رشد اقتصادی و ارتقاء سطح رفاه ملت ‏ها است و فرایند همگرایی درآمد سرانه کشورها به نوعی حاکی از تحولات سطح رفاه آنها است. بدین دلیل، در این مقاله، جهت شناسایی فرایند همگرایی درآمد سرانه ایران با 129 کشور دنیا در قالب مدل سری زمانی فرضیه همگرایی درآمد سرانه و با استفاده آزمون ‏های ریشه واحد نوع دیکی فولر با لحاظ شکست ‏های ساختاری درون زا بررسی نمودیم. نتایج این بررسی نشان می‏ دهد که اول، مهمترین شوک ‏های وارده بر اقتصاد ایران در سال ‏های 1345، 1352، 1357-1356، 1364 و 1376 اتفاق افتاده ‏است. دوم، درآمد سرانه ایران به خاطر تحمل شوک ‏های مختلف، به سمت سطح پایدار مشخصی همگرا نشده ‏است. سوم آنکه، ایران، طی دوره زمانی (2006-1950) موفق نشده‏ که از مدارهای توسعه نیافتگی خارج شده و به سمت کشورهای توسعه یافته ارتقاء یابد، به ‏طوری‏ که تحولات درآمد سرانه ایران طی این دوره نشان از ورود ایران به باشگاه کشورهای عقب مانده نسبت به کشورهای هم گروهش در سال 1950 دارد. اگر چه شوک نفتی اول، سطح درآمد سرانه ایران را افزایش داده ‏است اما شوک ‏های دهه ‏های بعد منجر به کاهش سطح درآمد سرانه و حتی انحراف درآمد سرانه ایران از برابری با درآمد سرانه کشورهای ثروتمند شده ‏است.